Polyester (hay còn gọi tắt là vải poly) là một trong những cái tên phổ biến và gây tranh cãi nhất. Có người yêu thích vì tính ứng dụng cao, có người e ngại vì những tác động môi trường. Vậy vải polyester là gì? Tại sao chất liệu này lại được sử dụng rộng rãi đến vậy? Hãy đọc bài viết này cùng cửa hàng LADOS để hiểu rõ hơn về chất vải poly này nhé.
1. Vải polyester là gì?
Vải polyester là loại vải tổng hợp từ hợp chất polymer, có nguồn gốc chủ yếu từ dầu mỏ, khí tự nhiên và than đá. Sau quá trình trùng hợp hóa học, các phân tử được kết hợp tạo thành polyethylene terephthalate (PET) – một loại nhựa có thể kéo thành sợi để dệt vải.
Polyester thực chất là một dạng nhựa dẻo, nhưng khi kéo thành sợi mảnh, nó trở nên linh hoạt, mềm mại và có thể ứng dụng vào rất nhiều lĩnh vực trong đời sống – đặc biệt là trong ngành may mặc.
Hiện nay, polyester có mặt trong rất nhiều sản phẩm thường nhật như: áo thể thao, chăn ga gối đệm, túi xách, rèm cửa… Sự phổ biến của chất liệu này không phải ngẫu nhiên, mà đến từ khả năng đáp ứng đồng thời ba tiêu chí: bền – đẹp – rẻ.
Chất vải này có độ bền cao, được sử dụng trong các lĩnh vực khác nhau trong các sản phẩm như quần áo thun thể thao, chăn ga gối đệm và đồ lót. Hầu hết tất cả các sản phẩm chúng ta sử dụng hàng ngày, đều được làm từ chất liệu polyester. Điều này cho thấy, sợi vải này có sức ảnh hưởng lớn và có tính ứng dụng cao trong cuộc sống hàng ngày.
=>> Xem thêm: Vải bố là vải gì? Các loại vải bố và tính ỨNG DỤNG của nó
2. Ưu điểm của vải polyester
Polyester không phải là loại vải sang trọng nhất, nhưng lại là một trong những chất liệu hiệu quả nhất trong ngành dệt may. Những ưu điểm dưới đây giúp lý giải vì sao polyester được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực – từ thời trang phổ thông đến công nghiệp kỹ thuật cao.
2.1. Độ bền tốt
Vải polyester có khả năng chống co giãn và co ngót rất tốt. Thông qua quá trình kéo sợi, các sợi polyester được quấn lại với nhau để tạo thành một cấu trúc bền chắc khó bị phá vỡ. Dù sử dụng trong thời gian dài, polyester vẫn giữ form tốt, không bị nhão hay mất dáng như một số loại vải tự nhiên khác.
Không chỉ vậy, polyester còn có khả năng chống mài mòn cao, giúp vải không dễ bị sờn rách dù tiếp xúc thường xuyên với ma sát. Không giống như lụa hay cotton dễ bị nhăn sau khi giặt, polyester gần như không cần ủi. Nhờ những ưu điểm này, vải polyester được sử dụng rộng rãi trong may quần áo công sở, đồng phục, đồ thể thao và các sản phẩm thời trang.
2.2. Chống nước tốt
Polyester là loại sợi kỵ nước (hydrophobic) – có nghĩa là nó không hấp thụ hơi ẩm như cotton. Khi gặp nước, các giọt chất lỏng có xu hướng trượt khỏi bề mặt vải thay vì thấm vào bên trong.
Chính vì khả năng chống thấm và khô nhanh, polyester thường được sử dụng để sản xuất áo khoác gió, đồ thể thao, túi xách, bạt che, ô dù và các sản phẩm ngoài trời. Đặc biệt, với công nghệ xử lý bề mặt, polyester có thể được phủ thêm lớp chống thấm chuyên dụng, giúp tăng cường khả năng bảo vệ khỏi nước và độ ẩm.
2.3. Khả năng nhuộm màu ấn tượng
Vải polyester được sử dụng nhiều trong ngành thời trang và may mặc, nên công đoạn nhuộm màu cũng trở nên quan trọng vì nó quyết định đến tính thẩm mỹ của sản phẩm. Sợi polyester được nhuộm bằng kỹ thuật nhiệt cao (disperse dyeing) nên bám màu rất tốt.
Khả năng giữ màu lâu dài giúp quần áo và sản phẩm dệt may từ polyester giữ được tính thẩm mỹ theo thời gian, kể cả khi giặt máy hoặc tiếp xúc ánh nắng trực tiếp.
2.4. Dễ dàng giặt sạch
Với chất vải này, bạn cũng có thể giặt và phơi tại nhà, mà không lo nhiệt độ có thể làm hỏng vải với chế độ giặt mạnh so với khả năng chịu lực của vải. Một ưu điểm nữa là chất liệu polyester rất nhanh khô, vì thế nó được coi là “trợ thủ đắc lực” của các bà nội trợ gia đình.
Ngoài ra, polyester cũng rất ít nhăn, vì vậy bạn có thể tiết kiệm thời gian ủi đồ, đặc biệt hữu ích trong các dòng sản phẩm quần áo đi làm, đồng phục học sinh hoặc trang phục thường ngày.
2.5. Giá thấp
Do được sản xuất từ sợi tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ và than đá, vải polyester có thể được sản xuất với số lượng lớn mà không bị phụ thuộc vào điều kiện canh tác như vải cotton. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất, từ đó làm cho giá thành của polyester thấp hơn đáng kể.
2.6. Một số ưu điểm khác
Polyester có bề mặt trơn mịn, ít thấm nước nên khó bị bám bẩn. Dù có dính vết bẩn, vải cũng dễ dàng được làm sạch chỉ với nước và xà phòng thông thường. Bên cạnh đó, nó cũng ít bị ẩm mốc hơn so với các loại vải khác.
=>> Xem thêm: Các loại vải may mặc THÔNG DỤNG trong thị trường
3. Nhược điểm của vải polyester
Một số nhược điểm khác về chất liệu poly mà bạn có thể chưa biết:
3.1. Gây cảm giác nóng bức
Một trong những hạn chế lớn nhất của polyester là khả năng thoát ẩm kém. Do bản chất là sợi tổng hợp kỵ nước, polyester không thấm hút mồ hôi, cũng không thoát khí tốt như các loại sợi tự nhiên (như cotton hoặc linen).
Điều này khiến người mặc dễ cảm thấy:
Nóng nực, đặc biệt trong thời tiết oi bức
Dính da, bí hơi khi hoạt động thể chất
Khó chịu nếu mặc trong thời gian dài, nhất là với người có làn da nhạy cảm
Dù một số sản phẩm hiện đại đã được pha trộn với sợi co giãn, sợi tự nhiên hoặc xử lý bề mặt để cải thiện độ thoáng khí, thì bản chất “không hút ẩm” vẫn là một đặc điểm không thể thay đổi hoàn toàn.
3.2. Ô nhiễm môi trường
Polyester là một loại nhựa tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ. Điều đó đồng nghĩa với việc:
Không thể phân hủy tự nhiên trong môi trường
Có thể tồn tại từ vài chục đến hàng trăm năm sau khi bị thải bỏ
Trong quá trình giặt, vải polyester còn giải phóng vi nhựa (microplastics) – các hạt nhựa siêu nhỏ có thể đi theo dòng nước thải ra sông, biển và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái
Việc sử dụng polyester trong thời trang nhanh (fast fashion) cũng góp phần làm tăng khối lượng rác thải dệt may, ảnh hưởng trực tiếp đến mục tiêu phát triển bền vững của ngành công nghiệp thời trang toàn cầu.
Dù các phiên bản polyester tái chế (rPET) đang ngày càng phổ biến, nhưng hiện nay, lượng rPET chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với polyester nguyên sinh. Do đó, việc tiêu dùng có trách nhiệm và hạn chế lãng phí vẫn là yếu tố then chốt để giảm tác động tiêu cực đến môi trường.
3.3. Dễ bám điện tích, gây tĩnh điện
Trong điều kiện thời tiết hanh khô, hoặc khi ma sát nhiều với các bề mặt khác (ghế da, vải tổng hợp, đồ nội thất…), vải polyester có xu hướng tích tụ điện tích và gây tĩnh điện. Hiện tượng này tuy không gây hại nghiêm trọng, nhưng có thể khiến người mặc cảm thấy:
Khó chịu do cảm giác “giật nhẹ”
Vải dính sát vào người gây mất thẩm mỹ
Tăng độ bám bụi và sợi vải lông nhỏ từ các chất liệu khác
Một số nhà sản xuất hiện nay đã khắc phục vấn đề này bằng cách pha trộn polyester với sợi tự nhiên hoặc sợi carbon chống tĩnh điện, nhưng nếu bạn sống ở vùng khí hậu khô, thì đây vẫn là một điều nên lưu ý.
4. Ứng dụng của vải polyester
Nhờ độ bền cao, chống nhăn, chống thấm nước và giá thành hợp lý, polyester là một trong những chất liệu đa năng nhất trong ngành dệt may hiện đại. Từ đời sống hằng ngày cho đến công nghiệp chuyên dụng, polyester có mặt gần như ở mọi lĩnh vực cần một loại vải vừa rẻ vừa hiệu quả.
4.1. Trong ngành thời trang
Polyester xuất hiện trong nhiều loại trang phục nhờ khả năng giữ form tốt, ít nhăn và bền màu:
Khả năng giữ dáng tốt, không nhăn, không co rút
Giữ màu lâu, chống phai màu khi giặt nhiều lần
Chịu được giặt máy, dễ bảo quản
Một số dòng sản phẩm tiêu biểu:
Quần áo thể thao: Áo thun, quần tập gym, áo khoác gió nhờ khả năng khô nhanh, nhẹ và bền
Trang phục công sở, đồng phục: Ít nhăn, giữ form lâu, thích hợp với nhu cầu mặc thường xuyên
Trang phục dạo phố, hàng thời trang nhanh: Giá thành hợp lý, dễ tạo kiểu
Tuy nhiên, với các sản phẩm yêu cầu cao về độ thoáng khí, polyester thường được pha trộn thêm cotton hoặc viscose để tăng độ mềm và giảm cảm giác nóng.
4.2. Trong sản xuất chăn ga gối đệm
Với đặc tính chống nhăn, ít bám bụi, dễ vệ sinh, polyester được dùng để sản xuất:
- Ruột chăn, gối: Giữ nhiệt, nhẹ, mềm mại.
- Vỏ chăn, vỏ gối, ga giường: Ít nhăn, bền màu, dễ giặt sạch.
4.3. Trong ngành nội thất
Polyester mang lại sự bền bỉ, dễ vệ sinh, thích hợp cho nhiều sản phẩm nội thất:
- Rèm cửa: Chống nắng, chống phai màu.
- Bọc ghế sofa: Chống bám bẩn, dễ lau chùi.
- Thảm trải sàn: Chống mài mòn, bền đẹp.
4.4. Trong công nghiệp và ngoài trời
Nhờ khả năng chống nước, chống tia UV, chịu được điều kiện khắc nghiệt, polyester được ứng dụng trong:
- Lều, bạt che nắng, ô dù: Chống nước, chống tia UV.
- Dây thừng, lưới, vải bọc ô tô: Chịu lực tốt, ít bị mài mòn.
- Áo phản quang, áo bảo hộ lao động: Bền chắc, chịu thời tiết khắc nghiệt.
4.5. Trong sản xuất túi vải không dệt và đồ dùng tái chế
Polyester tái chế (rPET) đang được sử dụng để thay thế nhựa và nylon, giúp giảm rác thải nhựa, bảo vệ môi trường.
5. Hướng dẫn bảo quản quần áo polyester
Quần áo polyester có độ bền cao và ít nhăn, nhưng để giữ form dáng và màu sắc lâu dài, bạn cần bảo quản đúng cách. Dưới đây là những hướng dẫn giúp quần áo polyester luôn bền đẹp như mới.
5.1. Cách giặt đúng chuẩn
Để bảo vệ màu sắc và chất liệu, bạn nên lộn trái quần áo trước khi giặt. Nếu giặt máy, hãy chọn chế độ giặt nhẹ, tránh vắt quá mạnh vì có thể làm giãn sợi polyester. Đặc biệt, không giặt chung với các loại vải dễ xù lông như len, cotton vì polyester có xu hướng hút các sợi xơ nhỏ, gây mất thẩm mỹ.
Thông qua bài viết trên bạn đã hiểu hơn về vải polyester là gì rồi phải không nào. Mọi loại vải đều có ưu và nhược điểm nhất định, hãy lựa chọn chất liệu phù hơp với mình nhé.
5.2. Phơi và làm khô hợp lý
Sau khi giặt, bạn nên phơi quần áo ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để bảo vệ màu sắc và chất liệu. Mặc dù polyester có khả năng chống phai màu khá tốt, nhưng tiếp xúc lâu với ánh nắng gắt vẫn có thể làm vải mất độ bóng và trở nên cứng hơn.
5.3. Ủi trang phục đúng cách
Một trong những ưu điểm của polyester là ít nhăn, do đó thông thường bạn không cần phải ủi. Tuy nhiên, nếu cần ủi để làm phẳng các nếp gấp, hãy sử dụng bàn ủi ở mức nhiệt độ thấp (dưới 110°C).
Tuyệt đối không ủi trực tiếp lên bề mặt polyester, vì sợi vải có thể bị chảy hoặc biến dạng do nhiệt cao. Tốt nhất, hãy đặt một lớp vải mỏng lên trên hoặc sử dụng bàn ủi hơi nước để làm phẳng mà không gây ảnh hưởng đến chất liệu.
Kết luận:
Vải polyester là một chất liệu điển hình của thời đại công nghiệp – bền bỉ, đa năng, chi phí hợp lý và dễ dàng ứng dụng trong hàng loạt sản phẩm, từ thời trang đến nội thất và công nghiệp. Tuy nhiên, phía sau sự tiện dụng đó là một loạt vấn đề cần được cân nhắc kỹ lưỡng, nhất là về khả năng thoáng khí, mức độ thân thiện với làn da và ảnh hưởng đến môi trường trong dài hạn. Mọi loại vải đều có ưu và nhược điểm nhất định, hãy lựa chọn chất liệu phù hơp với mình nhé.